Odpowiednia organizacja każdego miejsca pracy to bardzo istotny element przekładający się na skuteczność i wydajność pracownika, a w wielu przypadkach także na jego bezpieczeństwo. Jednym z przykładów takiego stanowiska pracy jest stanowisko spawalnicze. Organizacja miejsca do spawania jest niezwykle istotną kwestią. Należy pamiętać, że musi być ono ergonomiczne, ponieważ sama praca spawacza często wiąże się z koniecznością przyjmowania bardzo niewygodnych pozycji. Równie istotne jest zapewnienie odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa, które jest tak naprawdę podstawą w miejscu pracy o tym charakterze. Jednym z wymogów prawnych jest zadbanie o odpowiednią wentylację stanowiska spawalniczego. Jak to zrobić i dlaczego jest to tak istotne?

Dlaczego wentylacja jest niezbędna?

Spawanie może stwarzać poważne zagrożenie zarówno dla zdrowia pracowników i osób przebywających w pobliżu stanowisk spawalniczych, jak i środowiska naturalnego. Łączenie metali w procesie spawania zachodzi w bardzo wysokich temperaturach, co powoduje emisję substancji chemicznych w postaci gazów i dymów. Cząstki pyłu powstającego w tracie spalania mają wielkość od 0,01 do 1 milimetra, w związku z czym właściwie ich nie widać. Jednak mogą one z łatwością przenikać do dróg oddechowych. Szczególnie niebezpieczne dla zdrowia są dymy pochodzące ze spawania manganu, ponieważ powodują uszkodzenia układu nerwowego. Kolejne niebezpieczeństwo to opary ołowiu, który działa szkodliwie na układ krwionośny, a jego wysokie stężenie w powietrzu może prowadzić do ołowicy. Poza tym zawarte w dymie spawalniczym związki niklu, chromu, berylu i kadmu mają działanie rakotwórcze. Ważny jest również stan powierzchni spawanego przedmiotu – jeżeli jest zaolejony i zanieczyszczony, to parowanie i spalanie będzie dodatkowo zanieczyszczać powietrze. Zatem niezwykle ważne jest skuteczne usuwanie takich substancji ze stanowiska pracy spawacza.

Odpowiednia wentylacja stanowiska spawalniczego

Oczywistym jest, że zakład spawalniczy musi mieć tak zwana wentylację ogólną. Okazuje się jednak, że każde stanowisko spawalnicze musi być także wyposażone w odciąg spawalniczy. Tego typu wentylacja miejscowa, jeżeli jest odpowiednio zainstalowana, uchroni spawacza przed niebezpieczeństwami, o których wspominaliśmy wcześniej. Odpowiednia instalacja to taka, gdy odciąg stanowiskowy znajduje się możliwie najbliżej miejsca powstawania zanieczyszczeń. Odciąg miejscowy wyłapuje każdą drobinkę, każdy pył i kurz, nim te zdążą oddalić się od miejsca spawania. Bardzo skutecznym rodzajem wentylacji stanowisk spawalniczych są ramiona odciągowe. Ramiona takie są zakończone ssawką i zawieszone nad stanowiskiem spawalniczym. Posiadają one mechanizm umożliwiający łatwe manewrowanie położeniem ssawki w obrębie całego stanowiska, tak aby umieścić ją blisko łuku spawalniczego. Ramiona takie muszą być wyposażone w odpowiedni wentylator. Powietrze odciągane za pomocą ramion może być wyrzucane na zewnątrz pomieszczenia spawalni lub być filtrowane i pozostawać nadal w pomieszczeniu. Stosowanie filtrów i recyrkulacja powietrza są rozwiązaniem zalecanym - nie dochodzi do zanieczyszczania środowiska i, co ważne, ogranicza straty ciepła, oszczędzając tym samym na ogrzewaniu pomieszczenia. Ramiona ssące są dostępne o zasięgu zwykle w zakresie od 2m do 8m i należy je dobrać w zależności od wielkości stanowiska spawalniczego. Istnieją także urządzenia filtrowentylacyjne mobilne, które są świetnym rozwiązaniem wentylacji miejscowej ruchomych stanowisk spawalniczych. Urządzenie składa się z filtra powietrza i wentylatora oraz ruchomego ramienia odciągowego zakończonego ssawką identycznego konstrukcyjnie jak opisane ramiona w wersji stacjonarnej. Jeszcze innym rodzajem wentylacji podczas spawania są uchwyty spawalnicze z odciągiem, a także przyłbice spawalnicze z aparatem nadmuchowym. Jak więc widać, istnieje wiele urządzeń pozwalających zadbać o skuteczną wentylację stanowiska spawalniczego. Wszystkie te urządzenia mają wspólny cel: poprawić bezpieczeństwo pracy podczas spawania.